5. Voorbereiding op concentratie en meditatie

Onze zithouding

Om het even of we op de grond zitten of op een stoel, het allerbelangrijkste is een lichte en natuurlijke oprichting van de wervelkolom. De ogen blijven geopend. In deze houding geraken we minder in de verleiding om in de eigen binnenwereld te verzinken en in een dromerige toestand  te  belanden. We  blijven wakker  en  bewaren  het overzicht .Het lichaam en de eigen gedachten, gevoelens en verlangens komen tot rust. In het bewustzijn zijn we actief.

De zithouding kiezen we naargelang de mogelijkheden; op een stoel leunen we niet tegen de leuning maar richten we zelf actief en toch ontspannen  de rug op.

Op de grond kan eventueel een  kussen onder het zitvlak gelegd worden zodat het bekken voldoende naar voor gekanteld is en de rug gemakkelijker kan opgericht worden. Je kan kiezen voor  kleermakerszit, lotushouding of hiel- zit.

De opmerkzaamheid op het lichaam

We observeren nu de verschillende lichaamsdelen en wel zo alsof we van buitenaf, als een neutrale getuige op ons lichaam kijken.

We nemen waar in een bepaalde volgorde;

Voeten, benen, heupen, lenden, schouders, buik,  borstkas, armen, handen, nek, hals , hoofd met het gezicht.

We observeren nu hoe de adem het lichaam binnenstroomt en het weer verlaat. Zoals de zee bij eb en vloed vloeit de ademstroom heel natuurlijk  en ontspannen naar binnen en weer naar buiten. We doen dus zelf niets met de adem, we laten ze gewoon toe.

De opmerkzaamheid op het eigen denken, voelen en willen

Zoals we daarnet naar de eigen schouders keken als een neutrale getuige , observeren we nu de eigen gedachten, gevoelens, wensen en verlangens Meestal zijn we voortdurend ondergedompeld in de  stroom van gevoelens, gedachten en verlangens, aangename en onaangename. Door deze nu concreet en neutraal  waar te nemen,  worden we er ons echt bewust van hoe deze innerlijke psychische energieën ons de ganse dag bepalen  of beïnvloeden.

De werking van de oefening

Door deze observaties geven we de gedachten een eerste eenvoudige  richting.  We kunnen na de oefening een  bepaalde mate van rust en ontspanning bemerken.   We kunnen  zowel lichamelijk als psychisch tot rust komen.

Verder wordt de wil versterkt; We moeten die namelijk inzetten om de bepaalde volgorde in de observatie aan te houden en de persoonlijke gedachte, gevoelens en verlangens naar de achtergrond te laten wijken. Let wel, het is niet zo dat we dit doen direct  vanuit de wil maar wel vanuit het idee een bepaalde volgorde in de observaties aan te houden. 

De oefening werkt ook versterkend op de zelfdiscipline  doordat we onszelf  voornemen deze oefening bijvoorbeeld iedere dag gedurende twee weken te doen.

De mogelijke stoorzenders

Als we  de observaties  louter vanuit de wil zouden doen, geraken we in een fixatie en dat resulteert in een enger bewustzijn en dus o.a.  minder klaarheid in het hoofd .

Ook het direct persé resultaat willen werkt eerder remmend op de oefening.

Na een tijdje kunnen we in de verleiding komen deze voorbereiding routinematig te gaan uitvoeren. Dit werkt niet. Iedere keer opnieuw is deze actieve inzet van het bewustzijn en de eigen beslissing nodig.

Wanneer we bijvoorbeeld eerst yoga deden, zal deze oefening meestal vlotter gaan dan na bijvoorbeeld een autorit in het druk verkeer.

Belangrijk:

Is steeds een onderwerp of thema te kiezen voor alle bewustzijnsoefeningen. Bij deze oefening zijn  dit:

het lichaam, de adem, de eigen gedachten, gevoelens en wensen, die we waarnemen op een neutrale manier.